در حالی که ایران به‌عنوان یکی از مقاصد برجسته گردشگری در جهان با تاریخی غنی و جاذبه‌های طبیعی متنوع شناخته می‌شود، صنعت هتلداری آن همچنان با چالش‌های جدی مواجه است. از کمبود زیرساخت‌ها گرفته تا قوانین پیچیده و مدیریتی سنتی، همه این عوامل باعث شده‌اند تا کشورمان در رقابت با همسایگان، به‌ویژه در حوزه ارائه خدمات اقامتی، عقب بماند.
برای بررسی دقیق‌تر این چالش‌ها و ارائه راهکارهای عملی، به سراغ یکی از چهره‌های برجسته حوزه هتلداری و گردشگری، آقای سبحانی‌نیا، مدیرعامل اسبق گروه هتلهای مرآت و کارشناس شناخته‌شده در این حوزه رفتیم. تجربه سال‌ها مدیریت در صنعت هتلداری و اشراف بر ابعاد مختلف این صنعت، باعث شده تا دیدگاه‌های او راهگشای بسیاری از مسائل باشد.
این گفتگو فرصتی است تا با نگاه تخصصی به دلایل عقب‌ماندگی صنعت هتلداری ایران بپردازیم، چالش‌ها را از زبان یک کارشناس باتجربه بشنویم و راهکارهایی برای ارتقای وضعیت این صنعت ارائه دهیم. در ادامه، همراه ما باشید تا با نظرات آقای سبحانی‌نیا درباره وضعیت کنونی و چشم‌انداز پیش‌روی هتلداری ایران آشنا شوید.
سوال: با توجه به موقعیت ایران در صنعت گردشگری، چرا ما از همسایگان عقب‌تر هستیم؟
ایران از لحاظ تاریخی و فرهنگی، یکی از غنی‌ترین کشورها در حوزه گردشگری است. اما وقتی وضعیت هتلداری را با کشورهای همسایه مقایسه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که ما در زیرساخت‌ها، کیفیت خدمات، و حتی تعداد هتلهای استاندارد عقب هستیم. دلایل این موضوع را می‌توان در چند بخش بررسی کرد: کمبود سرمایه‌گذاری، ضعف زیرساخت‌ها، قوانین پیچیده و مدیریتی، و همچنین چالش‌های اقتصادی مانند تحریم‌ها و نوسانات ارزی.
سوال: چرا زیرساخت‌های هتلداری ما با استانداردهای بین‌المللی فاصله دارند؟
مشکل اصلی، سرمایه‌گذاری ناکافی در این حوزه است. در کشورهای همسایه، مثل ترکیه یا امارات، سرمایه‌گذاری‌های کلانی روی ساخت هتلهای مدرن با امکانات متنوع انجام شده است. اما در ایران، بسیاری از هتل‌ها قدیمی هستند و از نظر تجهیزات و معماری به‌روز نشده‌اند. از طرف دیگر، تنوع خدمات ارائه‌شده در هتلهای ما هم محدود است. برای مثال، خدمات جانبی مثل اسپا، سالن‌های ورزشی یا مراکز خرید در اکثر هتلهای ایرانی یا وجود ندارد یا به‌صورت محدود ارائه می‌شود.
سوال: قوانین و مقررات در این حوزه چه نقشی دارند؟ آیا واقعاً مانع توسعه هستند؟
بله، قوانین و مقررات در ایران به‌جای تسهیل، گاهی به مانعی بزرگ برای توسعه صنعت هتلداری تبدیل شده‌اند. تعدد قوانین، رویه‌های پیچیده اداری و ابهام در اجرای آن‌ها، باعث سردرگمی سرمایه‌گذاران می‌شود. به‌عنوان مثال، برای اخذ مجوزهای ساخت یا فعالیت هتلی، سرمایه‌گذاران باید زمان زیادی را صرف کنند. از سوی دیگر، برخی محدودیت‌های قانونی در مورد رفتار یا پوشش گردشگران، تصویر منفی از ایران ایجاد کرده و جذابیت مقصد ما را برای گردشگران خارجی کاهش داده است.
سوال: نقش نیروی انسانی و مدیریت در این موضوع چیست؟
نیروی انسانی، قلب تپنده صنعت هتلداری است. اما در ایران، ما با کمبود نیروی متخصص در این حوزه مواجهیم. بسیاری از کارکنان هتل‌ها آموزش‌های لازم را ندیده‌اند و با استانداردهای جهانی فاصله دارند. همچنین، مدیریت در هتلهای ما اغلب سنتی است و از روش‌های نوین مدیریت کمتر استفاده می‌شود. نبود انگیزه کافی بین کارکنان، به‌دلیل دستمزدهای پایین و فرصت‌های محدود رشد شغلی، چالشی دیگر است که باید برطرف شود.
سوال: تحریم‌ها و عوامل اقتصادی چطور بر هتلداری تأثیر گذاشته‌اند؟
تأثیر این عوامل بسیار جدی است. تحریم‌ها دسترسی ایران به فناوری‌های نوین و تجهیزات مدرن را محدود کرده‌اند. همچنین، نوسانات ارزی هزینه‌های عملیاتی هتل‌ها را افزایش داده و بی‌ثباتی در برنامه‌ریزی مالی ایجاد کرده است. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران خارجی به‌دلیل ریسک‌های ناشی از تحریم‌ها، تمایلی به ورود به بازار هتلداری ایران ندارند.
سوال: چه راهکارهایی برای حل این مشکلات وجود دارد؟
راهکارها باید در چند سطح ارائه شوند. در زمینه زیرساخت‌ها، ما نیاز به سرمایه‌گذاری گسترده، ساخت هتلهای مدرن و به‌روزرسانی تجهیزات داریم. در بخش قوانین، اصلاح و ساده‌سازی مقررات و ایجاد شفافیت می‌تواند جذب سرمایه‌گذاران را تسهیل کند. همچنین، باید در آموزش نیروی انسانی، پرداخت دستمزدهای رقابتی و استفاده از مدیریت مدرن سرمایه‌گذاری شود. در نهایت، اتخاذ سیاست‌های اقتصادی پایدار و حمایت از تولید داخلی می‌تواند به کاهش اثرات تحریم‌ها کمک کند.
سوال: آیا با این اقدامات می‌توان به پتانسیل‌های گردشگری ایران دست یافت؟
قطعاً. ایران پتانسیل فوق‌العاده‌ای در حوزه گردشگری دارد. اگر چالش‌ها به‌درستی مدیریت شوند، صنعت هتلداری می‌تواند به یکی از اصلی‌ترین منابع درآمد کشور تبدیل شود. اما این نیازمند عزم جدی از سوی دولت، بخش خصوصی و جامعه است.برای تبدیل ایران به یکی از مقاصد برتر گردشگری، باید هتلداری را جدی‌تر بگیریم. این صنعت نه‌تنها می‌تواند درآمدزایی کند، بلکه به بهبود تصویر ایران در سطح بین‌المللی کمک شایانی خواهد کرد.
دیدگاهها