۱. نهادهای اصلی صادرکننده مجوز

برخی از مهم‌ترین نهادهایی که مجوز فعالیت سمن‌ها را صادر می‌کنند، عبارتند از:

1. وزارت کشور:
   مهم‌ترین مرجع صدور مجوز برای سمن‌هایی با مأموریت‌های ملی و بین‌المللی. این وزارتخانه به سمن‌هایی که در حوزه‌های اجتماعی، محیط‌زیستی، خیریه، حقوق بشر، و دیگر موضوعات عام‌المنفعه فعالیت می‌کنند، مجوز می‌دهد.
2. وزارت ورزش و جوانان:
   مرجع صدور مجوز برای سمن‌هایی که در حوزه ورزش و امور جوانان فعالیت دارند.
3. سازمان بهزیستی کشور:
   مرجع صدور مجوز برای سمن‌هایی که در زمینه حمایت از اقشار آسیب‌پذیر مانند معلولین، سالمندان، کودکان بی‌سرپرست، و کاهش آسیب‌های اجتماعی فعالیت دارند.
4. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری:
   مجوز سمن‌هایی که در حوزه‌های علمی، پژوهشی، و دانشجویی فعالیت دارند، توسط این وزارتخانه صادر می‌شود.
5. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی:
   مسئول صدور مجوز برای سمن‌هایی که در حوزه‌های فرهنگی و هنری فعالیت دارند، مانند انجمن‌های ادبی، هنری، و مطبوعاتی.
6. سازمان محیط‌زیست:
   مرجع صدور مجوز برای سمن‌هایی که در زمینه محیط‌زیست و حفاظت از منابع طبیعی فعالیت می‌کنند.
7. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی:
   مرجع صدور مجوز برای سمن‌هایی که در حوزه سلامت، بهداشت عمومی، و آموزش‌های مرتبط با سلامت فعالیت دارند.
8. جمعیت هلال احمر:
   مرجع صدور مجوز برای سمن‌هایی که در حوزه امداد و نجات، بحران‌های طبیعی، و خدمات بشردوستانه فعالیت می‌کنند.
9. کمیته امداد امام خمینی (ره):
   مرجع صدور مجوز برای سمن‌هایی که در حوزه‌های خیریه و کمک به اقشار نیازمند فعالیت دارند.
10. وزارت آموزش و پرورش:
    مسئول صدور مجوز برای سمن‌هایی که در حوزه آموزش کودکان و نوجوانان، به‌ویژه در مدارس و جوامع دانش‌آموزی، فعالیت می‌کنند.

۲. دسته‌بندی نهادهای مجوزدهنده در آیین‌نامه فعالیت سمن‌ها

بر اساس آیین‌نامه فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد مصوب دولت، نهادهای صادرکننده مجوز در چند دسته کلی قرار می‌گیرند:

الف. نهادهای دولتی با مأموریت ملی

این نهادها مجوز سمن‌هایی را صادر می‌کنند که در سطح ملی یا بین‌المللی فعالیت دارند. از جمله:

• وزارت کشور.
• وزارت امور خارجه (برای فعالیت‌های فرامرزی).

ب. نهادهای تخصصی در حوزه‌های خاص

این دسته شامل وزارتخانه‌ها و سازمان‌هایی است که در حوزه‌های تخصصی مجوز صادر می‌کنند. برای مثال:

• وزارت ورزش و جوانان.
• وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
• سازمان حفاظت محیط‌زیست.

ج. نهادهای حمایتی و امدادی

این نهادها بیشتر در حوزه‌های خیریه و امدادی فعالیت دارند. از جمله:

• سازمان بهزیستی.
• جمعیت هلال احمر.
• کمیته امداد امام خمینی (ره).

د. نهادهای فرهنگی و آموزشی

این نهادها مجوز سمن‌هایی را صادر می‌کنند که در زمینه‌های فرهنگی، هنری، و آموزشی فعالیت دارند. از جمله:

• وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
• وزارت آموزش و پرورش.

۳. تعداد دسته‌های مجوزدهنده در آیین‌نامه دولت

بر اساس آیین‌نامه مصوب دولت، نهادهای مجوزدهنده به چهار دسته کلی تقسیم می‌شوند:

1. نهادهای عمومی با مأموریت‌های گسترده (مانند وزارت کشور).
2. نهادهای تخصصی (مانند وزارت بهداشت و سازمان محیط‌زیست).
3. نهادهای حمایتی و امدادی (مانند بهزیستی و هلال احمر).
4. نهادهای فرهنگی و آموزشی (مانند وزارت ارشاد و آموزش و پرورش).

نتیجه‌گیری

در ایران، تعداد قابل توجهی از نهادها مجوز فعالیت سمن‌ها را صادر می‌کنند، اما هر نهاد بر اساس حوزه تخصصی خود و مأموریت‌های تعریف‌شده در قوانین، عمل می‌کند. برای تأسیس سمن، انتخاب مرجع صادرکننده مجوز باید بر اساس نوع فعالیت و اهداف سازمان انجام شود.